Mijnheer de Voorzitter,

In deze lastige economische tijden hebben wij het, op het Europees Kampioenschap voetbal na, bijna elke dag alleen maar over geld, de euro en alles wat ermee samenhangt. Daarom is goed eens te beginnen met wat de bijbel zegt over geld om die bij ons leven en het openbaar bestuur te betrekken. De Bijbel bevat teksten over rentmeesterschap, budgetteren, hebzucht, liefdadigheid en echte rijkdom. Daarnaast Bijbelverhalen voor praktische toepassingen. Als de tekst uit Hebreeën 13: 5 "Leeft niet alleen voor geld, weest tevreden met wat u hebt" in de samenleving meer gedragen en toegepast zou worden dan zou deze er anders uitzien. Zo kunnen wij ontdekken, dat de Bijbel een goed hulpmiddel kan zijn in de praktijk van elke dag. 

De gevolgen van de crisis lossen wij niet op zonder een visie op de samenleving. In de hervormingsvoorstellen van het Haagse Lente akkoord van vijf partijen, waaronder de ChristenUnie, worden gezinnen met kinderen, chronisch zieken en gehandicapten ontzien, wordt het budget voor ontwikkelingssamenwerking gehandhaafd en was een nieuwe bezuiniging voor de ChristenUnie onbespreekbaar. Ook repareert het akkoord voor 1,5 miljard aan slechte maatregelen van het kabinet, zoals de bezuinigingen op passend onderwijs, de huishoudinkomenstoets in de bijstandswet, het natuurbeleid en de bijdrage in de geestelijke gezondheidszorg.  

Anno 2012 staan wij opnieuw voor een veelomvattende bezuinigingsronde die zijn uitwerking ook heeft naar de lagere overheden. Noem het een tweede ronde. Het college heeft de afgelopen weken zitten puzzelen aan een sluitende meerjarenbegroting met een beschrijving van de toekomstverwachtingen. De uitdagingen zijn groot. In haar pakket aan bezuinigingen, hervormingen en correcties zitten pijnlijke maatregelen. Het is beslist geen pretpakket. Wij ontkomen hierbij niet aan een organisatievernieuwing en verandering die wel eens verder kan gaan de 5 fte die u meeneemt in de bezuinings- en hervormingsopgave. Ook hier past in de plannen een visie op de samenleving van Zwartewaterland. Hierover worden goede woorden gezegd. De ChristenUnie kijkt naar de kansen en heeft zeker idealen in deze crisistijd.

Een belangrijk handvat is de financiële rapportage. Uit de toelichting van het college blijkt, dat de cijfers onzeker zijn, zoals de Algemene uitkering. Maar ook belangrijke punten als de ruilverkavelingswinst en verkoop Adullam zijn pas vorige week meegenomen. Dit had eerder verwerkt moeten worden. Dit neemt niet weg, dat wij eerst moeten nadenken over onze visie op de gemeentelijke kerntaken en begrotingsdiscipline. De ChristenUnie vind, dat we op basis van een duidelijke visie moeten gaan bezuinigen. Het gaat om een structureel tekort dat wij niet kunnen blijven wegpoetsen met incidentele meevallers. Dan wordt het lapwerk en over die vaardigheid beschikt de gemeente wel.

Dan komt de vraag of wij bijvoorbeeld het huidige voorzieningsniveau kunnen handhaven en aan structurele ingrepen niet meer valt te ontkomen. Deze ingrepen moeten nu nemen zodat we die in 2014 kunnen uitleggen. De vraag hierbij is hoe scherp wij, zonder voor de verantwoordelijkheid van maatregelen weg te lopen, nu moeten inzetten als de cijfers steeds wijzigen. Afgelopen maandag kregen wij nog weer een nieuwe versie van de productbegroting. De ChristenUnie gaat voor een sluitende begroting. Het college heeft onzes inziens de inkomsten reëel geschat en dus niet optimistisch. En hoe gaat het verder met het afwaarderen van de grond en de kosten ten aanzien van de WWB die helaas opnieuw fors tegenvallen. Wat doet het college hieraan? Bovendien spreekt de recente nota kapitaalgoederen plus de kunstwerken boekdelen. Dit wordt een hele zware opgave, die we niet met lapwerk kunnen en moeten willen opknappen. Wij moeten beter in control zijn en prestatieafspraken maken waardoor de geloofwaardig in het openbaar bestuur versterkt en de gemeentelijke politiek in het bijzonder.

Wij kunnen uw visie volgen over ons bloeiende verenigingsleven en daarin rekening te willen houden met de herhuisvesting van Scouting De Veste en SC Genemuiden. Haaks hierop staan de beoogde bezuinigingen op de bibliotheek en op de zwembaden met jaarlijks zo’n 240.000 bezoekers. Kunt u dit uitleggen? En ook of de effecten ervan ook wel voldoende zijn doorgerekend? Krijgen wij via de detachering geen personeel terug op de begroting?  

Het 'Samen verschil maken', betekent ook de maatregelen bespreken met de samenleving.    Dit voor de samenbinding en het nodige draagvlak. Dit is tot nu toe te weinig gebeurd en wij vragen het college dit na de zomer goed op te pakken. Het is niet alleen de gemeenteraad, maar ook burgers en samenleving die hun verantwoordelijkheden kunnen en moeten nemen. En of zij in gezamenlijkheid een antwoord kunnen formuleren in welk Zwartewaterland zij over 5, 10 jaar willen leven. In die zin hebben wij een kans gemist, door  niet alle aanvragen voor huisvestingsplannen tegelijk bij de meerjarenbegroting te behandelen, zoals op 26 april jl. afgesproken, maar er één (Keet de Kolk) alvast even snel uit te lichten. Dit heeft helaas voor de nodige ophef gezorgd die voorkomen had kunnen worden. Inmiddels stromen de bezwaren tegen de voorgenomen bezuinigingen binnen. Van wezenlijk belang is het om zelf het goede voorbeeld te geven.

Er valt nog veel te zeggen. Dan gaan wij niet doen. Wij steunen het voorstel van het college om de ruilverkavelingswinst in te zetten in de meerjarenbegroting via de reserve.

De ChristenUnie kijkt naar een evenwichtige en samenhangende besteding van de krappere middelen voor onze boeiende en bloeiende gemeente. En dit ook gericht op saamhorigheid met een perspectief op de toekomst. Dit alles onder Gods zegen.

Wij sluiten deze eerste ronde af met een aantal vragen en twee voorstellen. Daarna zullen wij definitieve keuzes maken.

Vragen:

1. Een duurzame strategische vernieuwing  van de personele organisatie is nodig mede door een herijking van taken, het afstoten van taken, inhuur en uitwisseling van personeel met Staphorst en Dalfsen en voor grote(re) projecten met Zwolle; wilt u voor het anticiperen hierop en vernieuwend bezuinigen een onderzoek starten waarbij ook beoordeeld wordt door u voorgestelde bezuinigingen van 5 fte kunnen worden verhoogd tot minimaal 10 fte?

2. omzetten huishoudelijke hulp naar schoonmaak: over welk onderdeel hebben wij het hier, HH 1?

3. verlagen subsidie bibliotheek: moeten wij dit plaatsen in de nieuwe provinciale plannen om meer bibliotheken te sluiten? En kan de bibliotheek in Zwartsluis niet verplaats worden naar de Sluuspoort, waardoor een kostenbesparing gerealiseerd kan worden?

4. afstoten openbaar groen en samenwerking groenonderhoud ROVA/WEZO: u verwacht € 43.000,-- te kunnen bezuinigen; wordt deze bezuiniging niet veel hoger op basis van de gesprekken die wij met ROVA hebben gehad?

5. commercieel verhuren gemeentehuis en kostendekkende verhuur: wie wordt verantwoordelijk voor de toegang en het beheer?

6. Wat wordt er precies bezuinigt als er 13.000 euro wordt geschrapt aan verkeersbeleid?

7. Wat is het effect als de leges van kleine bouwwerken wordt verhoogd? Wij zitten toch hoog in de statistieken voor wat betreft leges?

Voorstellen:

1. Uit de verkoop grond Adullam van € 850.000,-- willen wij € 250.000,-- bestemmen voor stimulering woningbouw/fonds starterleningen; Binnenveld is qua exploitatie en uitvoering op de lange baan geschoven en daarom is het niet nodig de totale opbrengst hieraan toe te voegen.

2. Door de crisis is de werkloosheid gestegen. Vooral in de bouw zijn nogal wat mensen ontslagen. Er zijn zeker een aantal werkzoekenden die bereid zijn zich te willen inzetten voor vrijwilligerswerk en beheerstaken, zoals openbaar groen, zodat de kwaliteit hiervan kan verbeteren. Wij stellen voor een vrijwilligerspool hiervoor op te zetten, eventueel hierbij In Balans betrekken.

Wij willen graag een heldere reactie van het college op onze vragen en voorstellen. Uiteraard zijn wij ook benieuwd naar de opvattingen van de andere fracties.

Fractie ChristenUnie Zwartewaterland

Roel Huls, fractievoorzitter

Klaas van Olst

Wilma Veldman

Gerrit Jan Beldman

Tamme Spoelstra

14 juni 2012