Vloekverbod: voor respectvol taalgebruik
maandag 19 mei 2003 20:26
De ChristenUnie Zwartewaterland pleit ervoor om:
het vloekverbod op te nemen in de APV; de door ons ingediende tekstwijziging van 3 april 2001 verder uit te werken en toe te passen in relatie met het door ons aangereikte model project waarden en normen tijdens de Algemene Beschouwingen 2003; en de voorstellen van de Bond tegen het vloeken omtrent het taalgebruik waar mogelijk te ondersteunen.
Zwaterwaterland, Mei 2003
NOTITIE VLOEKVERBOD
Aan de griffier en de leden van de Commissie Samenleving en de Gemeenteraad.
INLEIDING
Op 3 april 2001 werd in de Commissie Algemene Bestuurlijke en Financiële Zaken het advies behandeld over het opnemen van een vloekverbod in de APV. Meer gemeenten hebben een dergelijke bepaling in de APV. Er zijn juristen die een dergelijke bepaling in strijd achten met de Grondwet en/of Het Wetboek van Strafrecht. Ook het handhaven is in de praktijk moeilijk. De fractie van de ChristenUnie heeft bij de behandeling van dit onderwerp voorgesteld een tekstwijziging in overweging te nemen die als volgt luidt:
“Het misbruiken van Gods naam door vloeken in het openbaar wordt bestreden. Ten einde binnen de grenzen van het recht te blijven worden uitingen die vallen onder de desbetreffende bepalingen van het Wetboek van Strafrecht en onder artikel 7 van de Grondwet in de verbodsbepaling nadrukkelijk uitgezonderd. Het vloeken wordt ook bestreden met andere middelen, bijvoorbeeld door het verlenen van subsidie aan instellingen die zich inzetten tegen het vloeken.”
De meeste partijen stonden sympathiek tegenover dit voorstel. Het college zou hierover met een (aanvullende) notitie komen. Tot nu toe hebben wij deze notitie nog niet ontvangen. Dit gaat wel erg lang duren. In onze Algemene Beschouwingen over de begroting 2003 hebben wij hierover onze teleurstelling uitgesproken. Hieraan hebben wij toegevoegd, dat een bepaling omtrent het vloeken ook goed past in de discussie over waarden en normen.
WAARDEN EN NORMEN
In allerlei discussies, zoals over zinloos geweld op straat, taalgebruik, geweld op televisie, jeugdcriminaliteit, integratie e.d. komt steeds weer het belang van gemeenschappelijke waarden en normen naar voren. Ook in het politieke debat en in de woorden en daden van politici en bestuurders zou weer meer aandacht moeten zijn voor principes, uitgangspunten enz. Een sterkere, geloofwaardige en richtinggevende overheid is nodig. Als wij alleen al eens letten op de onparlementaire woordenschat van Haagse politici, nadat onlangs de onderhandelingen voor een kabinet CDA/PvdA afketsten, dan kan er nog wel wat verbeteren. Woorden als schijnheilig, bedonderd, bizar, onstabiel, belazerd, natte droom, blamage en schandalig waren niet van de lucht. Dit doet het imago geen goed en draagt niet bij aan een samenleving die zorgvuldig met waarden en normen omgaat. Hierbij raken wij een dieper liggende oorzaak, waarbij het debat niet alleen gaat over fatsoensnormen, maar ook dieper probeert te gaan naar waarden zoals respect voor het leven, erkenning van gezag en eigen verantwoordelijkheden, barmhartigheid, zorg voor elkaar, rentmeesterschap e.d. Tijdens de Algemene Beschouwingen 2003 heeft de ChristenUnie deze en andere punten uitgewerkt in een Project Waarden en Normen en dit als een bijlage gevoegd om dit in de Gemeente Zwartewaterland nader uit te werken. Het college hierop positief gereageerd en gaat dit toepassen in het project “Inbedding Veiligheid”.
Blijft staan een afronding van de bespreking over het ‘vloekverbod’ op zich.
HET VLOEKVERBOD, HET ENE DOEN EN HET ANDER NIET NALATEN.
EEN KWESTIE VAN POLITIEKE STIJL
Veel gemeenten buigen zich weer over een nieuwe APV, inclusief vloekverbod. Maar zo was de vraag is een vloekverbod niet strijdig met de grondwet? Bovendien, wat is het concrete effect van zo’n verbod?
Heeft het niet veel meer zin om op het gebied van eerbaar taalgebruik aan te haken bij de waarden en normen- discussie en te streven naar concrete acties, omdat de normen gesmeed moeten worden als ze heet zijn?
Allereerst nog eens het juridische verhaal. Bij Koninklijke Besluiten van 5 juni 1986, zijn de vloekver-boden van een aantal gemeenten op de Veluwe vernietigd. Hierbij hanteerde de Kroon het argument dat artikel 7 van de Grondwet elke openbaarmaking van een gedachte of een gevoelen, ongeacht de intenties van degene die ze uit, beschermt. Het vloeken of het ge-bruik van ruwe of onzedelijke taal is in beginsel ook als open-baarmaking van een gedachte of gevoelen aan te merken; alleen bij wet in formele zin mag op het recht van vrijheid van meningsuiting beperkingen worden aangebracht.
Dit alles betekent niet dat gemeenten op dit punt geen verordenende bevoegdheid meer hebben. Volgens de toelichting op het genoemde besluit bestaat er qua formulering nog de volgende ruimte:
“1. Het is verboden in het openbaar de Naam van God vloekende te gebrui-ken. 2. Het in het eerste lid gestelde verbod geldt niet voor zover gedachten of gevoe-lens worden geopen-baard als bedoeld in artikel 7 van de Grondwet dan wel de artikelen 137c, 137e, 147 en 429bis van het Wetboek van Straf-recht.”
Gemeen-ten die in de APV willen tonen dat de eerbiedi-ging van Gods Naam voor hen een groot goed is, kunnen hieraan op deze manier gestalte geven. Hoewel deze verordening moeilijk handhaafbaar is en daarom wel symbolisch wordt genoemd, is het toch goed dat wij ons inspannen om de zaken die zij waardevol acht in de gemeentelijke wetgeving tot uitdrukking te brengen. Bovendien wordt met de term ‘Algemene Plaatse-lijke Verordening’ aangegeven dat het hier gaat om regelgeving met een eigen lokaal stempel, waarin de eigenheid van de gemeente een plek mag krijgen.
Sommigen zien geen heil in een vloekverbod. Er zijn nogal wat gemeenten die dit afwijzen. Maar zelfs als het vloekverbod er in Zwartewaterland wél komt, is het een kwestie van politieke stijl om het hierbij niet te laten. Wij willen toch geen volksvertegenwoordigers zijn die achterover leunen als zij zich van hun taak hebben gekweten? In Ede is, na afwijzing van het vloekverbod, een initiatiefvoorstel ingediend waarin wordt gevraagd om de instelling van een werkgroep normen en waarden. Men was het er namelijk wél over eens dat taalverruwing moest worden tegengegaan. Het debat zal gevoerd worden met heel de bevolking. Nu steeds meer mensen er moeite mee hebben dat alles maar moet kunnen, moeten wij waarden en normen concreet maken. Ook op het gebied van gedragsregels voor raadsleden en ambtenaren kan er aandacht gevraagd worden voor het taalgebruik.
BOND TEGEN HET VLOEKEN
Het is goed te weten dat de Bond tegen het Vloeken recent aan alle gemeenten een voorstel heeft geschreven om te helpen bij het vormgeven van de normen en waarden discussie op het gebied van het taalgebruik. Deze hulp bestaat concreet uit de mogelijkheid een scholenwerker langs scholen te laten gaan om in het kader van projecten over normen en waarden lessen te verzorgen, ouderavonden te geven, op sportverenigingen langs te gaan, postercampagnes te ontwikkelen en verder op aanvraag ideeën uit te werken. Zo heeft de gemeente Wester-Koggenland bij zes voetbalclubs grote borden laten plaatsen met posters van de Bond. Ook andere gemeenten hebben inmiddels van het aanbod gebruik gemaakt.
Voor ChristenUnie is het vloekverbod op het gebied van taalverruwing het ene te doen en het andere niet na te laten. Juist hier moet gezocht worden naar creativiteit die gericht is op het aanspreken van de hele bevolking en die bovendien streeft naar de eer van Gods naam.
Samenvattend stelt de ChristenUnie voor:
a. het vloekverbod op te nemen in de APV.
b. de door ons ingediende tekstwijziging van 3 april 2001 verder uit te werken c.q. toe te passen in relatie met het door ons aangereikte model project waarden en normen tijdens de Algemene Beschouwingen 2003.
c. de voorstellen van de Bond tegen het vloeken omtrent het taalgebruik waar mogelijk te ondersteunen.
De ChristenUnie Zwartewaterland wil graag deze notitie behandelen in de commissie Samenleving van 24 juni a.s. en/of de Gemeenteraad van 28 augustus a.s. en verzoekt de griffier mr. K. de Jonge deze op de agenda te plaatsen.
De Gemeenteraadsfractie van de ChristenUnie Zwartewaterland
R. Huls, fractievoorzitter
(tevens woordvoerder over dit onderwerp)
NOTITIE VLOEKVERBOD
Aan de griffier en de leden van de Commissie Samenleving en de Gemeenteraad.
INLEIDING
Op 3 april 2001 werd in de Commissie Algemene Bestuurlijke en Financiële Zaken het advies behandeld over het opnemen van een vloekverbod in de APV. Meer gemeenten hebben een dergelijke bepaling in de APV. Er zijn juristen die een dergelijke bepaling in strijd achten met de Grondwet en/of Het Wetboek van Strafrecht. Ook het handhaven is in de praktijk moeilijk. De fractie van de ChristenUnie heeft bij de behandeling van dit onderwerp voorgesteld een tekstwijziging in overweging te nemen die als volgt luidt:
“Het misbruiken van Gods naam door vloeken in het openbaar wordt bestreden. Ten einde binnen de grenzen van het recht te blijven worden uitingen die vallen onder de desbetreffende bepalingen van het Wetboek van Strafrecht en onder artikel 7 van de Grondwet in de verbodsbepaling nadrukkelijk uitgezonderd. Het vloeken wordt ook bestreden met andere middelen, bijvoorbeeld door het verlenen van subsidie aan instellingen die zich inzetten tegen het vloeken.”
De meeste partijen stonden sympathiek tegenover dit voorstel. Het college zou hierover met een (aanvullende) notitie komen. Tot nu toe hebben wij deze notitie nog niet ontvangen. Dit gaat wel erg lang duren. In onze Algemene Beschouwingen over de begroting 2003 hebben wij hierover onze teleurstelling uitgesproken. Hieraan hebben wij toegevoegd, dat een bepaling omtrent het vloeken ook goed past in de discussie over waarden en normen.
WAARDEN EN NORMEN
In allerlei discussies, zoals over zinloos geweld op straat, taalgebruik, geweld op televisie, jeugdcriminaliteit, integratie e.d. komt steeds weer het belang van gemeenschappelijke waarden en normen naar voren. Ook in het politieke debat en in de woorden en daden van politici en bestuurders zou weer meer aandacht moeten zijn voor principes, uitgangspunten enz. Een sterkere, geloofwaardige en richtinggevende overheid is nodig. Als wij alleen al eens letten op de onparlementaire woordenschat van Haagse politici, nadat onlangs de onderhandelingen voor een kabinet CDA/PvdA afketsten, dan kan er nog wel wat verbeteren. Woorden als schijnheilig, bedonderd, bizar, onstabiel, belazerd, natte droom, blamage en schandalig waren niet van de lucht. Dit doet het imago geen goed en draagt niet bij aan een samenleving die zorgvuldig met waarden en normen omgaat. Hierbij raken wij een dieper liggende oorzaak, waarbij het debat niet alleen gaat over fatsoensnormen, maar ook dieper probeert te gaan naar waarden zoals respect voor het leven, erkenning van gezag en eigen verantwoordelijkheden, barmhartigheid, zorg voor elkaar, rentmeesterschap e.d. Tijdens de Algemene Beschouwingen 2003 heeft de ChristenUnie deze en andere punten uitgewerkt in een Project Waarden en Normen en dit als een bijlage gevoegd om dit in de Gemeente Zwartewaterland nader uit te werken. Het college hierop positief gereageerd en gaat dit toepassen in het project “Inbedding Veiligheid”.
Blijft staan een afronding van de bespreking over het ‘vloekverbod’ op zich.
HET VLOEKVERBOD, HET ENE DOEN EN HET ANDER NIET NALATEN.
EEN KWESTIE VAN POLITIEKE STIJL
Veel gemeenten buigen zich weer over een nieuwe APV, inclusief vloekverbod. Maar zo was de vraag is een vloekverbod niet strijdig met de grondwet? Bovendien, wat is het concrete effect van zo’n verbod?
Heeft het niet veel meer zin om op het gebied van eerbaar taalgebruik aan te haken bij de waarden en normen- discussie en te streven naar concrete acties, omdat de normen gesmeed moeten worden als ze heet zijn?
Allereerst nog eens het juridische verhaal. Bij Koninklijke Besluiten van 5 juni 1986, zijn de vloekver-boden van een aantal gemeenten op de Veluwe vernietigd. Hierbij hanteerde de Kroon het argument dat artikel 7 van de Grondwet elke openbaarmaking van een gedachte of een gevoelen, ongeacht de intenties van degene die ze uit, beschermt. Het vloeken of het ge-bruik van ruwe of onzedelijke taal is in beginsel ook als open-baarmaking van een gedachte of gevoelen aan te merken; alleen bij wet in formele zin mag op het recht van vrijheid van meningsuiting beperkingen worden aangebracht.
Dit alles betekent niet dat gemeenten op dit punt geen verordenende bevoegdheid meer hebben. Volgens de toelichting op het genoemde besluit bestaat er qua formulering nog de volgende ruimte:
“1. Het is verboden in het openbaar de Naam van God vloekende te gebrui-ken. 2. Het in het eerste lid gestelde verbod geldt niet voor zover gedachten of gevoe-lens worden geopen-baard als bedoeld in artikel 7 van de Grondwet dan wel de artikelen 137c, 137e, 147 en 429bis van het Wetboek van Straf-recht.”
Gemeen-ten die in de APV willen tonen dat de eerbiedi-ging van Gods Naam voor hen een groot goed is, kunnen hieraan op deze manier gestalte geven. Hoewel deze verordening moeilijk handhaafbaar is en daarom wel symbolisch wordt genoemd, is het toch goed dat wij ons inspannen om de zaken die zij waardevol acht in de gemeentelijke wetgeving tot uitdrukking te brengen. Bovendien wordt met de term ‘Algemene Plaatse-lijke Verordening’ aangegeven dat het hier gaat om regelgeving met een eigen lokaal stempel, waarin de eigenheid van de gemeente een plek mag krijgen.
Sommigen zien geen heil in een vloekverbod. Er zijn nogal wat gemeenten die dit afwijzen. Maar zelfs als het vloekverbod er in Zwartewaterland wél komt, is het een kwestie van politieke stijl om het hierbij niet te laten. Wij willen toch geen volksvertegenwoordigers zijn die achterover leunen als zij zich van hun taak hebben gekweten? In Ede is, na afwijzing van het vloekverbod, een initiatiefvoorstel ingediend waarin wordt gevraagd om de instelling van een werkgroep normen en waarden. Men was het er namelijk wél over eens dat taalverruwing moest worden tegengegaan. Het debat zal gevoerd worden met heel de bevolking. Nu steeds meer mensen er moeite mee hebben dat alles maar moet kunnen, moeten wij waarden en normen concreet maken. Ook op het gebied van gedragsregels voor raadsleden en ambtenaren kan er aandacht gevraagd worden voor het taalgebruik.
BOND TEGEN HET VLOEKEN
Het is goed te weten dat de Bond tegen het Vloeken recent aan alle gemeenten een voorstel heeft geschreven om te helpen bij het vormgeven van de normen en waarden discussie op het gebied van het taalgebruik. Deze hulp bestaat concreet uit de mogelijkheid een scholenwerker langs scholen te laten gaan om in het kader van projecten over normen en waarden lessen te verzorgen, ouderavonden te geven, op sportverenigingen langs te gaan, postercampagnes te ontwikkelen en verder op aanvraag ideeën uit te werken. Zo heeft de gemeente Wester-Koggenland bij zes voetbalclubs grote borden laten plaatsen met posters van de Bond. Ook andere gemeenten hebben inmiddels van het aanbod gebruik gemaakt.
Voor ChristenUnie is het vloekverbod op het gebied van taalverruwing het ene te doen en het andere niet na te laten. Juist hier moet gezocht worden naar creativiteit die gericht is op het aanspreken van de hele bevolking en die bovendien streeft naar de eer van Gods naam.
Samenvattend stelt de ChristenUnie voor:
a. het vloekverbod op te nemen in de APV.
b. de door ons ingediende tekstwijziging van 3 april 2001 verder uit te werken c.q. toe te passen in relatie met het door ons aangereikte model project waarden en normen tijdens de Algemene Beschouwingen 2003.
c. de voorstellen van de Bond tegen het vloeken omtrent het taalgebruik waar mogelijk te ondersteunen.
De ChristenUnie Zwartewaterland wil graag deze notitie behandelen in de commissie Samenleving van 24 juni a.s. en/of de Gemeenteraad van 28 augustus a.s. en verzoekt de griffier mr. K. de Jonge deze op de agenda te plaatsen.
De Gemeenteraadsfractie van de ChristenUnie Zwartewaterland
R. Huls, fractievoorzitter
(tevens woordvoerder over dit onderwerp)
