Kredietcrisis en de economische gevolgen voor Zwartewaterland
Wij hebben met belangstelling en waardering kennis genomen van de samenwerkingsovereenkomst die de Federatie Industriekringen Zwartewaterland (FIZ) en de gemeente Zwartewaterland onlangs hebben ondertekend. Hierin wordt de nadruk gelegd op vier speerpunten: ruimte, bereikbaarheid, onderwijs-arbeidsmarkt en promotie van de gemeente Zwartewaterland. Dit worden de belangrijkste samenwerkingsthema's voor de periode 2009-2012. Bij de begrotingsbehandeling voor 2009 heeft de ChristenUnie ook aandacht gegeven aan de financiële crisis. De omvang van deze crisis kan wel eens langer duren dan aanvankelijk werd verondersteld. Zonder dat wij aan doemdenken willen doen lijkt het ons wel nodig om toch goed naar de effecten ervan te kijken ook in onze gemeente. De achtergrond van de crisis ligt in Amerika, waar banken al jarenlang 'slechte' hypotheken verstrekken. Amerika en de westerse wereld hebben boven hun stand geleefd met het 'creditcard-consumptisme' en daar betalen we nu een harde prijs voor. Uitgavenpatronen en financiële producten stonden niet altijd meer in verhouding tot menselijke behoeften. Een systeem gebaseerd op vertrouwen en afhankelijkheid, waarbij de hebzucht van het geld een grote rol speelt. Wij zien nu, dat hierin een enorme luchtbel is ontstaan. Er is een toren van Babel gebouwd die alsmaar groter werd en nu de financiële markten elkaar niet meer verstaan, stort het in elkaar. In die zin liggen er in zo'n crisis ook kansen om meer balans en rechtvaardigheid binnen het systeem te brengen. Uiteraard valt hierover nog veel meer te zeggen. De huidige crisis ontstond in ons land in de financiële sector en heeft inmiddels invloed op vrijwel alle sectoren van de economie. Er is bijna geen bedrijf te noemen zonder tegenvallende resultaten en neerwaarts bijgestelde winstverwachtingen. De angst voor een langer durende wereldwijde recessie houdt ons in de greep. Wat betekent dat in de praktijk van alle dag? Zal ons inkomen dalen, loopt onze koopkracht gevaar? Ondervinden wij allemaal gevolgen van de crisis? Natuurlijk hebben deze vragen te maken met het vertrouwen in het herstel van de economie op korte of lange termijn. De plotselinge daling van de vraaguitval en het geëscaleerde wantrouwen van banken onderling en het daarmee niet meer functioneren van het financiële stelsel is uniek. Bedrijven met verminderde vraag naar producten nemen maatregelen en gaan bezuinigen, veelal door werktijdverkorting, het tijdelijk afscheid nemen van personeel of kondigen massa ontslagen aan. Dit om te redden wat er te redden is. Maar door hun handelen verergeren zij de recessie. Want deze bezuinigingen treffen immers hun toeleveranciers die hun omzet ook zien afnemen, die dan ook weer moeten gaan bezuinigen. Zo dringt de crisis dieper door in de economie. De daling van het aantal banen en de lagere inkomens zullen over enige tijd dan ook merkbaar zijn bij de bakker en de slager, omdat klanten minder te besteden hebben. En het verenigingsleven kan ook de nadelen op het bordje krijgen, omdat bedrijven minder snel geneigd zijn te sponsoren. En veel (verenigings)activiteiten kunnen niet zonder deze sponsorinkomsten. Op wereld- europees- en landelijk niveau wordt koortsachtig gezocht naar oplossingen en maatregelen om de recessie het hoofd te bieden. Zo heeft de nieuwe president van Amerika Barack Obama inmiddels forse maatregelen aangekondigd. Ook Europese landen pompen veel geld in de economie. Ons kabinet is alert en reageert adequaat en behoedzaam, waarbij de cijfers van het Centraal Planbureau essentiële informatie vormt om op te sturen. Belangrijk is te proberen het geschonden vertrouwen te herstellen. In een recent bericht van de VNG lezen wij het volgende: "Wereldwijd zijn de economische vooruitzichten in een snel tempo verslechterd. Ook de sterke economie van Nederland ontkomt niet aan neerwaartse bijstelling van de groeicijfers. Het Centraal Planbureau (CPB) heeft op 8 december jl. nieuwe ramingen bekend gemaakt over de ontwikkeling van de Nederlandse economie. Het beeld dat het CPB schetst is niet rooskleurig en bepaald somberder dan de prognoses die op Prinsjesdag 2008 zijn gepubliceerd. De economische groei voor 2009 wordt thans geraamd op min 0,75%, waar in september jl. nog werd gerekend met plus 1,25%. De werkloosheid neemt toe, terwijl de inflatie juist weer lager uitkomt. Overigens merkt het CPB op dat de onzekerheden rond de nieuwste ramingen zeer groot zijn. De verslechterde economische vooruitzichten hebben consequenties voor de gemeentelijke inkomsten en uitgaven. In deze ledenbrief worden de mogelijke consequenties geïnventariseerd en kort beschreven. Aan de orde komen bijv. de mogelijke gevolgen voor het accres van het gemeentefonds, de eigen inkomsten van gemeenten en de bijstandsuitgaven. De inventarisatie is meer kwalitatief dan kwantitatief van aard. Het uitdrukken van de effecten voor de gemeentefinanciën in concrete bedragen is in dit stadium slechts in beperkte mate mogelijk. Genoemde bedragen moeten in alle gevallen met de nodige voorzichtigheid worden gebruikt, zij kunnen over enkele maanden weer anders zijn." Tot zover de VNG. Wij hebben niet de illusie deze problemen hier even op te lossen. Wat de fractie van de ChristenUnie voorstaat is om te kijken hoe het gaat met onze lokale economie en welke rol wij gezamenlijk met het bedrijfsleven en andere belangrijke participanten kunnen hebben. Duidelijk is, dat deze crisis niet zo maar overgaat en evenmin onze gemeente voorbij gaat. Wij willen niet rustig afwachten. De huidige crisis en de gevolgen die deze wereldwijd heeft, geeft duidelijk aan dat er grenzen zijn. Wij zullen ons moeten bezinnen op de oorzaak en gevolgen en werken aan een reële duurzame ontwikkeling. Tegelijk zal er ook gekeken moeten worden naar de kansen die zich kunnen voordoen vanuit de huidige crisis, bijvoorbeeld: innovatie, concurrentie, sociaal maatschappelijke samenhang omdat ieder mens telt en wij iedereen nodig hebben, maatschappelijk verantwoord ondernemen. Verder kunnen overheid en bedrijfsleven ervaringen uitwisselen. Zo'n bezinning op verleden en toekomst kan op lokaal niveau worden gevoerd met het instellen van een klankbordgroep die genoemd zou kunnen worden 'Duurzaam en Dynamisch Investeren'. Hierbij speelt een goede samenwerking met de Federatie Industriekring Zwartewaterland als vertegenwoordiger van het bedrijfsleven een rol. En die goede samenwerking is er blijkens de overeenkomst die er gesloten is en waarover hiervoor al iets is gezegd. Behalve de FIZ zijn in zo'n klankbordgroep ook de winkeliersverenigingen, werkgevers- en werknemersorganisaties, het beroepsonderwijs en overige participanten belangrijke gesprekspartners. Dit alles met als doel vanuit de huidige crisis nieuwe kansen te benutten, mobiliseren, verbinden en ondersteunen en zo te bouwen aan een sterk Zwartewaterland. Het is hierbij beslist niet de bedoeling te streven naar een naar binnen gekeerde rol van Zwartewaterland. Onze kansen en mogelijkheden zijn mede afhankelijk van anderen. Er kan dus ook op regionaal niveau deskundigenoverleg gevoerd worden. Wij kiezen voor een voor de gemeente sturende rol waarbij alle partijen zich samen actief, constructief en open opstellen
De samenwerkingsovereenkomst is bedoeld om een evenwichtige economische groei en duurzame ontwikkeling in Zwartewaterland te bevorderen. De ambities van deze gezamenlijke inzet zijn om in Zwartewaterland een prettig woon-, werk-, en leefklimaat te behouden, de concurrentiepositie te versterken en een goed vestigingsklimaat te garanderen.
FIZ en gemeente willen waar nodig en waar mogelijk gezamenlijk optrekken en inspelen op kansen en uitdagingen die zich voordoen. Deze optimistische benadering wijkt af van wat wij momenteel wereldwijd aan berichtgeving lezen over de financiële crisis en alles wat er mee samenhangt. De eerste twee weken van het nieuwe jaar bepaalde de schaatsminnend Nederland de voorpagina's, maar nu de vorstperiode voorbij is voert de crisis weer regelmatig de boventoon. Wij worden misschien wel tot vervelens toe in de media geconfronteerd met berichtgeving over de crisis. Wij worden hierdoor beïnvloed, maar zien intussen ook forse maatregelen bij bedrijven die in problemen raken of dreigen te raken. Wij zullen dus onze ogen niet moeten sluiten voor wat er allemaal gaande is als het gaat om financiële- en economisch gebied. De recente sombere berichten van het Centraal Planbureau onderstrepen dit nog eens.